Waarom willen we meteen alles oplossen?
Het is een maandagmorgen en ik ben net gestart met het begeleiden van een intervisiegroep. Allemaal professionals die de tijd nemen, ondanks alle dagelijkse hectiek, om verdieping te geven aan hun werk. De behoefte voor de intervisie is er zeker: aandacht voor collega’s, reflecteren op eigen handelen, sparren, leren van en met elkaar. ‘Fijn om de tijd te hebben om situaties op de werkvloer beter te analyseren, zonder direct in actie te moeten komen’, wordt er gezegd. Een mooie en goede gedachte. Gezamenlijk wordt er een casus gekozen om te bespreken en nog voordat de hulpvraag is geformuleerd…………….. vliegen de eerste adviezen je al om de oren!
Oplossen om te …….
Als ik de groep hierop wijs, wordt er gelachen vanuit herkenbaarheid: we zijn weer aan het oplossen en hoe moeilijk het is om het oplossen uit te stellen of misschien zelfs helemaal niet te doen. In de praktijk gebeurt dit heel veel. Waarom willen we zo graag oplossen? Veel voorkomende redenen die ik hoor terugkomen, zijn:
Zo graag de ander (verder) willen helpen
Om de vaart erin te houden zodat het werk weer door kan
Het spannend of moeilijk vinden om het onderliggende probleem te bespreken
Vanuit een automatische reactie: ons werk vraagt om continue brandjes te blussen en met oplossingen te komen
Op zich allemaal geen verkeerde redenen. Alleen heeft het direct oplossen vaak een korte termijn effect en wordt zeker bij zich herhalende problemen, niet het onderliggende vraagstuk echt besproken. Ik noem die korte termijn- oplossingen ook wel ‘symptoombestrijding’. Het helpt even en daarna komt het probleem (soms net even iets anders) weer terug. Niet altijd erg natuurlijk, maar wel goed om je bewust van te zijn. Soms moeten dingen ook snel opgelost worden EN daarnaast loont het ook om soms niet (direct) op te lossen. Vooral als je te maken hebt met zich herhalende problemen. Je kan dan spreken van patronen die niet meer helpend zijn.
Niet oplossen levert wat op
Wil je echt structureel tot verbetering/verandering komen, dan heb je te vertragen. Dus niet meteen gaan oplossen, maar de situatie gaan verkennen en verdiepen. Voorbij de aannames en acties, doorvragen, meerdere invalshoeken belichten en spiegelen. Spannend en waardevol tegelijk. Hierdoor komen denkprocessen op gang die anders de ruimte niet krijgen. Er worden hierdoor stappen gezet in de huidige situatie, inzichten opgedaan en soms komen er zelf oplossingen vanuit de casusinbrenger. Ervaring leert ook dat niet alleen de casusinbrenger wat heeft aan het niet oplossen. Ook de anderen in de groep ervaren het als waardevol. Zo werd er gisteren door meerderen in de groep gezegd dat het ‘niet oplossen, maar bevragen’ ook erg waardevol was: ‘Ik heb nu ook echt andere invalshoeken gehoord, waar ik zelf nooit aan gedacht zou hebben’. Dat is pas de ander en jezelf helpen!
Wanneer plan jij voor jezelf een moment in om niet meteen een probleem op te willen lossen?
